Wat is impetigo of krentenbaard, en hoe ontstaat het?

Impetigo of krentenbaard is een veel voorkomende, bacteriële huidinfectie. De verantwoordelijke bacteriën zijn meestal de stafylokok, Staphylococcus aureus, en soms ook de streptokok, Streptococcus pyogenes.

Impetigo komt vooral voor bij jonge kinderen. In België zouden jaarlijks 1 op 100 kinderen in de leeftijdsgroep tussen 0 en 4 jaar besmet worden. Bij kinderen tussen 5 en 14 jaar wordt het aantal jaarlijkse gevallen geschat op 7 per 1.000, tussen 15 en 24 jaar op 2 per 1.000. Ook volwassenen kunnen worden besmet.

 

De laatste jaren komt impetigo meer en meer voor. In de zomer en het najaar van 2018 was er nog een grote opstoot van impetigo-gevallen in de Antwerpse Kempen en de omgeving van Leuven, met als opvallend kenmerk dat de bacterie (stafylokok) resistent was tegen de normale behandeling met fusidinezuur. 

De infectie veroorzaakt een jeukende huiduitslag, meestal rond neus of mond en kin (vandaar ook de naam ‘krentenbaard’), maar ze kan ook elders in het gezicht of op het lichaam voorkomen. Soms gaat het gepaard met opgezwollen klieren en/of koorts.

De infectie begint vaak op een plaats waar de huid al beschadigd is, bijvoorbeeld geschaafde huid, een muggenbeet, krabletsel of eczeem. 

Eerst verschijnen jeukende bultjes, later blaasjes met troebel vocht (etter). Ze barsten open, drogen op en laten geelbruine korstjes achter die uiteindelijk verdwijnen. De infectie laat geen littekens na. 

Bij een besmetting door stafylokokken kunnen vrij grote blaren ontstaan die gemakkelijk stukgaan (impetigo bullosa). Het vocht van de blaar is in eerste instantie helder, later troebel en geel. Later ontstaan er nattende schaafwondjes met restjes van het blaardak. 

De infectie komt vooral voor bij kinderen en is zeer besmettelijk voor andere kinderen in de omgeving, zoals op school, in kinderdagverblijven, sportclubs, enz. Ook bij een wondje op de huid en bij kinderen die al een huidziekte hebben, zoals eczeem of schurft, is de kans op het ontstaan van de infectie groter. Ook volwassenen kunnen impetigo krijgen, vooral wanneer ze al een huidaandoening hebben zoals eczeem.

Overdracht gebeurt door direct (vooral handen, soms hoesten of niezen) of indirect (speelgoed, voorwerpen, linnengoed of kleren die in contact komen met de huidwondjes) contact. Door aan de huidletsels te krabben herbesmetten kinderen ook vaak zichzelf. 

Een persoon met impetigo is besmettelijk zolang er blaasjes aanwezig zijn. Van zodra alle letsels zijn ingedroogd is dit niet meer het geval. Wanneer er adequate behandeling met antibiotica wordt gestart is de persoon na 24-48 uren niet meer besmettelijk. 

Kinderen en volwassenen kunnen de bacteriën die impetigo veroorzaken, dragen (bijvoorbeeld in de neus) zonder zelf krentenbaard te krijgen.